Pnömoni, toplumda yaygın bilinen ismiyle zatürre, virüs yahut bakteriler nedeniyle akciğer dokusunda bulunan hava keseciklerinin enfeksiyonu olarak tanımlanıyor. Zatürre günümüzde erken teşhis ve tedaviyle bedende hasar bırakmadan geçebiliyor. Lakin bebekler, küçük çocuklar, bağışıklık sistemi düşük olanlar ve ileri yaştaki şahıslarda tedavide gecikildiğinde önemli teneffüs problemlerine yol açabiliyor, hatta hayatı tehdit edebiliyor. Bu nedenle zatürreden korunmak yaşamsal kıymete sahip oluyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Alzafer, zatürreden korunma prosedürlerini anlattı:
1- Maskesiz olmaz: Kapalı ve kalabalık ortamlarda maske kullanmayı asla ihmal etmeyin. Çünkü maske zatürre mikroplarına maruziyeti azaltıyor. Maskenizi 6-8 saatten uzun mühlet kullanmamanız da çok değerli.
2- Aşınızı yaptırın: Bilhassa altta yatan kronik hastalığı olan şahısların 55 yaşından ve sağlıklı olan bireylerin 65 yaşından itibaren pnömokok aşısı yaptırmaları tavsiye ediliyor. Daha erken yaşta olup zatürre geçirenlerde de zatürre aşısı öneriliyor. 5-10 yıl gözetici olabilen zatürre aşısını yılın her periyodunda yaptırabilirsiniz. Dolaylı olarak zatürreden müdafaası nedeniyle grip aşısının da her yıl yaptırılması tavsiye ediliyor.
3- Ellerinizi sık sık yıkayın: Mikropların bulaşmalarını önlediği için zatürreden korunmada elleri sık sık yıkamak da büyük ehemmiyet taşıyor. Bilhassa toplu bulunulan ortamlarda bir yere dokunduktan sonra ve yemeklerden evvel ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabunla yıkamayı alışkanlık edinin.
4- Kapalı ortamlarda bulunmayın: Teneffüs yoluyla basitçe bulaşabildiği için kapalı ortamlarda mümkün olduğunca bulunmayın. Şayet bulunmak zorundaysanız maskenizi kesinlikle kullanın.
Zatürre belirtileri soğuk algınlığı ve grip hastalıklarıyla ortak belirtilere sahip olsa da, çoklukla daha uzun sürüyor. Öksürük ile sarı, yeşil, paslı ve bazen kanlı balgam çıkarma, göğüs ağrısı, ateş, titreme, halsizlik, iştahsızlık ile baş ağrısı, zatürrenin esas belirtilerini oluşturuyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Alzafer, bu yakınmalara bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısının da eşlik edebileceğini belirterek, “Ayrıca bilhassa ileri yaştaki hastalarda bu belirtilerin hiçbirinin olmayabileceği unutulmamalı. Zatürre bazen yalnızca kişilik değişikliği yahut depresyon belirtileriyle bile sinyal verebiliyor” diye konuştu.
5- Odayı sık sık havalandırın: Bulunduğunuz ortamdaki mikrop ölçüsünün azalmasını sağlayacağı için odanızı her gün en az 3 defa olacak halde 15’er dakika havalandırın. Dikkat etmeniz gereken bir öbür nokta da, klimaların paklığı olmalı.
6- Sağlıklı beslenin, tertipli uyuyun: Bağışıklık sisteminizin güçlü olması için istikrarlı ve tertipli beslenin, uyku sisteminize dikkat edin.
7- Sigara ve alkolden uzak durun: Bağışıklık sistemini baskılayıcı tesirleri nedeniyle sigara ve alkolden kaçının.
8- Bol bol su için: Burun ve ağız bölgesine ulaşan mikroplar kuru yerlere daha kolay yerleşebiliyorlar. Bu nedenle her gün 2-2.5 litre suyu gün içine dağıtarak tüketmeye itina gösterin.
Zatürre tanısı konulduğunda öncelikle tedavinin hastanede yatarak mı, yoksa mesken ortamında mı gerçekleştirileceğine karar veriliyor. Bu kararda hastalığın tartı derecesi, fizik muayene bulguları, röntgendeki yaygınlık derecesi, altta yatan diğer bir hastalığın varlığı ve hastanın yaşı üzere kriterler göz önüne alınıyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Alzafer, hastaneye yatırılan hastalarda damardan antibiyotik tedavisi uygulandığını belirterek, tedavi sürecini şöyle anlattı: “Antibiyotiğin yanı sıra sıvı desteği, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar ile balgam söktürücü ilaçlar veriliyor. Bazen hastanın ağır bakım şartlarında tedavisi de gerekebiliyor. Konut ortamında tedavi edilen hastalarda da yeniden tıpkı tedavi uygulanıyor. İstirahat etmek ve bol su içmek de hastalığın geçmesini hızlandırıyor.”